CVA / Beroerte, meerdere vormen, meerdere oorzaken

 

Een beroerte, ook wel CVA, stroke of attaque genoemd heeft altijd te maken met een incident in hersenbloedvaten en geeft acuut problemen met de doorbloeding van de hersenen. CVA, staat voor Cerebro Vasculair Accident. Vrij vertaald betekent dit ongeluk in de hersenbloedvaten. Hoewel een beroerte drie verschillende oorzaken kent, geven ze wel gelijksoortige uitvalverschijnselen.

Te denken valt aan een verlamde arm, een scheve mond en moeilijk praten. 

Naarmate er meer hersenweefsel beschadigd is, zijn de gevolgen ernstiger. Een beroerte/ CVA veroorzaakt vrijwel altijd een halfzijdige verlamming. Schade in de rechterhersenhelft veroorzaakt linkszijdig verlamming. Zoals een beschadiging in de linkerhersenhelft verlamming geeft aan de rechterzijde van het lichaam. 

 Hieronder staan de verschillende beroertes toegelicht;

 

Hersenbloeding

Beroerte door een kapot bloedvat of meerdere bloedvaten in de hersenen. Het wordt ook wel intracraniële bloeding genoemd; een bloeding binnen de schedel in de hersenbloedvaten. Omdat een deel van het achterliggende hersenweefsel niet of onvoldoende zuurstof krijgt kan dit deel afsterven.

Herseninfarct

Beroerte door een afgesloten bloedvat in de hersenen. Dat kan komen door een vernauwd bloedvat, bloedpropje (bloedstolsel) door hartritmestoornissen, of gebreken aan de hartklep die stolsels laat vormen. 

TIA

Lichte beroerte door een tijdelijke afsluiting van een bloedvat. Dat geeft tekort aan bloed (zuurstof en voeding) in bepaalde hersencellen. Nooit langer dan 24 uur anders is het een herseninfarct.  

Sinustrombose of CVT

In de afvoerende hersenvaten kan een bloedprop of meerdere bloedproppen zitten.
 

De meest voorkomende beroerte is een herseninfarct, 80% van de gevallen. Bij 20% is er sprake van een hersenbloeding.

De verschillen tussen een hersenbloeding, herseninfarct en TIA zijn:

 

Bloeding

Er stroomt bloed uit het geknapte bloedvat wat op hersencellen drukt. 

Infarct

Er komt geen zuurstof en voeding meer door dit bloedvat. 

TIA

Het hersengebied krijgt tijdelijk geen zuurstof en voeding, door tijdelijk afgesloten bloedvat.

Achterliggend weefsel wordt niet meer van bloed = zuurstof + voeding voorzien en sterft af. 

 

Rechter- versus linker hersenhelft

 

Schade rechts

Bij een beroerte in de rechterhersenhelft is men links verlamd (en vice versa). Een verlamming kan echter ook uitblijven. Schade aan de rechterhersenhelft resulteert vaak in andere minder direct opvallende stoornissen die desondanks wel degelijk de dagelijkse activiteiten belemmeren.

 

Letsel links

Wordt de linkerhersenhelft getroffen dan geeft dit veelal stoornissen in het gebruik van de taal, zowel spreken als begrijpen. Overigens bevindt het taal- en spraakcentrum zich bij rechtshandigen in de linkerhersenhelft.

 

 

Herken snel een beroerte

Voor een beroerte geldt hetzelfde als voor een hartinfarct, hoe sneller in het ziekenhuis hoe beter. Door krachtige stollingswerende  kan de afsluiting van de slagader in de hersenen in bepaalde gevallen worden opgelost, waardoor de schade beperkt blijft. Het is van levensbelang dat een beroerte snel herkend wordt en er direct gebeld wordt met 112. Vrouwen vertonen vaker atypische symptomen zoals onder andere desoriëntatie, verwarring, bewustzijnsverlies.

 

Een beroerte is te herkennen aan een aantal symptomen:

MOND, SPRAAK, ARM = BEROERTE ALARM

De volgende ezelsbrug geeft weer hoe de signalen op te vangen zijn.

PLAT = Praten, Lachen, Armen beide omhoog, Tong naar buiten

P : Praten; laat de persoon een simpele zin uitspreken
L : Lachen; Vraag het slachtoffer te lachen
A : Armen omhoog; laat de persoon beide armen tegelijk omhoogsteken
T : Tong; vraag om de tong uit te steken.

 

Praten - Abnormale houding van de mond en vreemd praten?

Stel een simpele vraag. Welke dag van de week is het vandaag? Waar zijn we nu? Let op onduidelijk en verward spreken.

 

Lachen - Vraag om te lachen en de tanden te laten zien. Hangt de mond scheef, dat wil zeggen met een mondhoek duidelijk naar beneden?

 

Armen – Heeft de persoon in kwestie een abnormale houding van de arm?

Vraag om de ogen dicht te doen en beide armen recht vooruit te strekken, handpalm naar boven en dat dertig seconden volhouden. Bij een beroerte zal een van beide armen naar beneden zakken of gaan rondzwalken. Om verwarrend corrigeren tegen te gaan is het belangrijk de ogen gesloten te houden.

 

Tong naar buiten+ Tijdstip. Vraag of de persoon de tong naar buiten kan steken. Heeft de persoon moeite om dit te doen?

Noteer het tijdstip van de beroerte en bel 112.

In het ziekenhuis wil men dit graag weten. Omdat de behandeling van een beroerte die zich kort geleden voor heeft gedaan anders is dan van een oudere beroerte. Noteer altijd het tijdstip dat je de beroerte constateert.

 

 

Alle symptomen:

 

Plotse zwakte of verlamming in de arm, het been of aan één kant van het lichaam.
Verlies van gezichtsvermogen, kracht, coördinatie, ervaringen, spraak of het verstaan van gesproken taal.
Plots verlies van het gezicht in één oog.
Evenwichtsstoornissen, vaak gepaard gaande met misselijkheid, braken, koorts, hikken of moeilijkheden met slikken.
Het plots opduiken van zware hoofdpijn, die in het ergste geval kan gepaard gaan met bewustzijnsverlies.
Onverklaarbare duizeligheid of een plotse val.

Desoriëntatie, verwarring, bewustzijnsverlies.

 

De gevolgen van een beroerte / CVA

Lichamelijk

Een halfzijdige verlamming of zwakte (hemiparese) in de armen, handen, gezicht, borst, benen of voeten kan leiden tot allerlei problemen.

Vaak is in de beginfase de spierslapte kenmerkend. Later zijn het meer stoornissen in coördinatie en het spontaan, vaak vervelend samentrekken van spieren (spasmes).

 

Verlies van evenwicht  

Moeite met lopen

Afname van precisie in het bewegen 

Spiervermoeidheid 

Gebrek aan coördinatie

Spierslapte

Incontinentie

Epilepsie

Verstoorde ruimtelijke informatieverwerking.

Vaak komt dit voor na een bloeding in de rechter hersenhelft. Men kan dan verdwalen in ruimtes, gebouwen op straat e.d. , ruimtes niet meer herkennen of moeite hebben met nieuwe informatie. 

Verlies van zintuiglijke registratie.

Het zintuig doet het nog, maar de ontvangst door de hersenen is verstoord; soms versterkt, soms verminderd.  

Emotioneel en gedragsmatig

Van depressie tot ongeremde emoties.

 Cognitief

Trager denken

Geheugenzwakte

 

Afasie- problemen met taal

Apraxie - moeite met meervoudige handelingen

Neglect - linker- of rechterhelft van het lichaam verwaarlozen

Agnosie – het niet meer herkennen van personen of voorwerpen
 

Meer informatie over hulp bij een beroerte / cva klik hier