Nieuw voorstel ZZP Wet
Nederland telt ruim 1,8 miljoen zelfstandigen ( zzp’ers ) in Nederland. De commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid vergadert op donderdag 3 april 2025 van 14.30 tot 18.30 uur over zzp.
Hoofdlijnen van dit nieuwe voorstel zijn
Zelfstandigentoets: Gedraag jij je als zelfstandige? Bedoeld wordt: Meerdere opdrachtgevers, Investeren in jezelf / jouw onderneming.
Werkrelatietoets: Heb je zelf de keuze gemaakt om als zelfstandige te werken, Val je niet onder het gezag van een meerdere en bepaal je zelf wanneer je vrij hebt of wanneer je werkt?
Sectoraal rechtsvermoeden: Sommige sectoren, zoals deze die werken met arbeidsmigranten die zichzelf minder goed zelf kunnen beschermen liggen extra onder de loep.
Daarnaast moeten Zzp'ers zelf gaan zorgen voor inkomensverlies bij arbeidsongeschiktheid en pensionering. Maar hoe ze dat regelen, dat mogen zzp’ers zelf bepalen. Dat kunnen een arbeidsongeschiktheidsverzekering en een pensioenvoorziening zijn, maar ook veel spaargeld of beleggingen zijn toegestaan.
Schijnzelfstandigheid zzp'ers
De Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (Wet DBA) moest zorgen voor een duidelijk onderscheid tussen echte zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers) en schijnzelfstandigen. Omdat er veel onduidelijkheid was over de criteria en de uitvoering van de wet, heeft de Belastingdienst sinds 2016 geen boetes of naheffingen opgelegd aan opdrachtgevers of zzp’ers die niet voldoen aan de regels van de Wet DBA. Vanaf 1 januari 2025 controleert de Belastingdienst weer of zzp’ers echt als zelfstandige werken of eigenlijk in loondienst horen te zijn.
In 2025 nog geen boetes
Op verzoek van de Tweede Kamer gaat de overgang van niet-handhaven naar handhaven geleidelijk. In 2025 worden geen boetes opgelegd, maar vanaf 2026 wel. Organisaties kunnen eerst een waarschuwing van de Belastingdienst krijgen voordat er zogenaamde boekenonderzoeken (controles) worden ingesteld. Daarnaast worden alle goedgekeurde modelovereenkomsten automatisch verlengd tot en met 31 december 2029. De minister en staatssecretaris zien al positieve effecten van het hervatten van de handhaving. Er zijn organisaties in de zorg, het onderwijs en de kinderopvang die (mogelijke) schijnzelfstandigen hebben overtuigd om in loondienst te komen. Maar er zijn ook organisaties en zelfstandigen die de overgang ingewikkeld vinden. De gevolgen van de handhaving worden bijgehouden.
De Hoge Raad heeft in de zaak Uber/FNV echter bepaald dat er geen vaste volgorde geldt voor de criteria bij de beoordeling of iemand werknemer of zelfstandige is. Ook kan het zijn dat op individuele basis zal moeten worden gekeken naar wel of geen schijnzelfstandigheid. Dit kan dus bij hetzelfde bedrijf betekenen dat verschillende zzp'ers anders beoordeeld worden.