Alcoholmisbruik bij ouderen

Uit gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek is er sprake van overmatig alcoholgebruik bij ouderen vanaf 21 glazen per week bij mannen, bij vrouwen is dat meer dan 14 glazen per week. 
Het is een algemene misvatting dat alcoholmisbruik alleen een probleem is onder jongvolwassenen. Onderzoek van  heeft aangetoond dat alcoholmisbruik een groeiend probleem is onder de oudere bevolking. Naarmate mensen ouder worden, kan hun lichaam alcohol minder goed verwerken, waardoor ze vatbaarder worden voor de schadelijke effecten ervan. Bovendien kunnen factoren als eenzaamheid, depressie en chronische pijn bijdragen tot de ontwikkeling van alcoholmisbruik bij ouderen. Helaas blijft dit probleem vaak onopgemerkt en onbehandeld, wat leidt tot ernstige gezondheidscomplicaties en zelfs de dood. 

Ook de thuiszorg komt bij ouderen thuis waarbij er sprake is van alcoholmisbruik. Het alcoholmisbruik is lang niet altijd meteen zichtbaar. Dit komt doordat er soms ook sprake is van dementie, dit kan Alzheimer zijn of soms Korsakov dementie, de laatste wordt veroorzaakt door overmatig alcohol gebruik. De problematiek is dan vaak al jaren gaande en gaat van kwaad tot erger. De situatie kan verergeren doordat een partner wegvalt en er sprake is van eenzaamheid en een gebrek aan sociale controle of structuur. Vaak is het een combinatie van factoren. Er wordt in sommige gevallen al jaren behoorlijk gedronken en zonder de aanwezigheid van een partner verergert de verslaving. 
Omdat er minder mensen over de vloer komen duurt het langer voordat het alcoholmisbruik wordt opgemerkt. Valpartijen worden dan eerder gelinkt aan leeftijd of fysieke gesteldheid dan aan een overmatige alcohol consumptie. Het is dan erg belangrijk om naar het totale plaatje te kijken om de oorzaak aan te kunnen pakken. 
 

De redenen voor alcoholmisbruik onder ouderen

Er zijn verschillende redenen waarom ouderen vatbaarder zijn voor alcoholmisbruik. Ten eerste hebben ouderen vaak meer vrije tijd en minder verantwoordelijkheden, waardoor ze meer tijd hebben om te drinken. Ten tweede kunnen ouderen meer sociale problemen hebben, zoals eenzaamheid en isolatie, die kunnen bijdragen aan alcoholmisbruik. Ze kunnen ook te maken hebben met financiële problemen, gezondheidsproblemen en chronische pijn, waardoor ze zich tot alcohol wenden als een manier om hun problemen te vergeten. Ten derde hebben ouderen vaak een verminderde tolerantie voor alcohol, waardoor ze sneller dronken worden en meer kans hebben op alcohol gerelateerde problemen.

Het is een algemene misvatting dat alcoholmisbruik alleen een probleem is onder jongvolwassenen. Onderzoek van het CBS heeft aangetoond dat alcoholmisbruik een groeiend probleem is onder de oudere bevolking. Naarmate mensen ouder worden, kan hun lichaam alcohol minder goed verwerken, waardoor ze vatbaarder worden voor de schadelijke effecten ervan. 

De gevolgen van alcoholmisbruik voor ouderen

Alcoholmisbruik kan een ernstige impact hebben op de gezondheid van ouderen. Het kan leiden tot een verhoogd risico op hart- en vaatziekten, beroertes, leverproblemen en cognitieve stoornissen zoals dementie. Bovendien kan alcoholmisbruik leiden tot problemen met de spijsvertering, zoals maagzweren en pancreatitis, en kan het de bloeddruk verhogen. Alcoholmisbruik kan ook leiden tot ongevallen en verwondingen, zoals valpartijen, botbreuken en verkeersongevallen.

Alcoholmisbruik is een groeiend probleem onder de oudere bevolking. Volgens een onderzoek uitgevoerd door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) stijgt het aantal alcohol gerelateerde sterfgevallen onder ouderen in veel landen. In Nederland is alcoholmisbruik onder ouderen ook een groeiend probleem. Uit onderzoek blijkt dat ongeveer 7% van de 55-plussers een risicovol drinkpatroon heeft.
Ruim de helft van de alcohol gerelateerde sterfgevallen in 2021 is toe te schrijven aan psychische stoornissen en gedragsstoornissen die het gevolg zijn van het gebruik van alcohol. Het betreft hier alcoholmisbruik en alcoholafhankelijkheid. Alcoholische leverziekten zijn de tweede belangrijke oorzaak van alle alcohol gerelateerde sterfgevallen.

Preventie en behandeling van alcoholmisbruik bij ouderen

Preventie en behandeling van alcoholmisbruik onder ouderen is van cruciaal belang om de gezondheid en het welzijn van deze bevolkingsgroep te beschermen. Er zijn verschillende stappen die kunnen worden genomen om alcoholmisbruik te voorkomen, waaronder het bieden van sociale ondersteuning en activiteiten, het verhogen van de bewustwording van de risico's van alcoholmisbruik en het bieden van toegang tot behandeling en ondersteuning voor ouderen die worstelen met alcoholmisbruik. Behandelingsopties voor ouderen met alcoholproblemen zijn onder meer counseling, medicatie en therapie, zoals cognitieve gedragstherapie.

Het is belangrijk om de tekenen van alcoholmisbruik bij ouderen te herkennen, zodat tijdig actie kan worden ondernomen. Enkele tekenen van alcoholmisbruik zijn onder meer het veranderen van drinkgewoonten, zoals het drinken van meer dan normaal, het drinken op ongebruikelijke tijdstippen of het drinken alleen. Andere tekenen zijn het verbergen van alcohol of het verbergen van de hoeveelheid alcohol die wordt gedronken, evenals het ontkennen van het drankprobleem. Fysieke tekenen van alcoholmisbruik zijn onder meer geheugenproblemen, problemen met de coördinatie en vermoeidheid.

Zorgverleners van ouderen met alcoholproblemen hebben vaak behoefte aan ondersteuning en hulp bij het omgaan met deze uitdagingen. Er zijn verschillende organisaties en programma's die specifiek gericht zijn op het ondersteunen van zorgverleners van ouderen met alcoholproblemen. Deze organisaties bieden vaak informatie, advies en training aan zorgverleners, evenals hulp bij het vinden van behandeling en ondersteuning voor ouderen met alcoholproblemen.

De impact van alcoholmisbruik op de familie van ouderen

Alcoholmisbruik heeft niet alleen een impact hebben op de gezondheid van ouderen, maar ook op hun familie en geliefden. Familieleden en geliefden van ouderen met alcoholproblemen kunnen te maken krijgen met emotionele stress en spanningen, evenals financiële problemen en juridische problemen. Het is belangrijk dat familieleden en geliefden van ouderen met alcoholproblemen toegang hebben tot ondersteuning en hulp om te leren omgaan met deze uitdagingen.

Een van de grootste obstakels bij het aanpakken van alcoholmisbruik onder ouderen is het stigma en de schaamte die vaak gepaard gaan met alcoholmisbruik. Ouderen kunnen zich vaak schamen voor hun drankgedrag en kunnen aarzelen om hulp te zoeken.  Als u zich zorgen maakt over het drinkgedrag van een oudere geliefde, neem dan contact op met een zorgverlener of een organisatie die gespecialiseerd is in de behandeling van alcoholmisbruik onder ouderen. .