Wanneer maak je gebruik van een actieve of passieve tillift?
Tillift: In de particuliere thuiszorg kan zorg worden verleend hoeveel zorg er ook nodig blijkt te zijn. Dit kan echter niet altijd zonder hulpmiddelen in huis. Een lift is een hulpmiddel dat ingezet kan worden wanneer een zorgvrager een fysiek beperkte mobiliteit heeft en zichzelf niet veilig zelfstandig kan verplaatsen. De zorgvrager heeft bijvoorbeeld hulp nodig bij elke transfer. Een transfer kan nodig zijn om uit bed te komen, naar bed te gaan of naar het toilet te gaan vanuit zitpositie. Met een lift kan een transfer gemaakt worden waarbij de zorgvrager getild en verplaatst kan worden over een korte afstand.
Er wordt een verschil gemaakt in een actieve of een passieve lift. Welke lift nodig is, is afhankelijk van de mate waarin een zorgvrager nog mobiel is. Soms hebben mensen nog een sta-functie, soms kunnen mensen nog lopen met een rollator. Het kan echter ook zijn dat mensen niet meer kunnen staan met hulp en ook niet meer kunnen lopen.
Indien een zorgvrager vrijwel zelfstandig of met lichte hulp zich kan verplaatsen is een lift niet nodig. Een zorgvrager wordt dan gestimuleerd tot zelfredzaamheid om de zelfstandigheid zo lang mogelijk te behouden.
Sommige zorgvragers kunnen zich niet zelfstandig verplaatsen, maar zijn wel in staat een actieve bijdrage te leveren aan de transfer. De zorgvrager heeft dan enige rompbalans en kan enigszins steun nemen op tenminste één been. Er kan dan gebruik worden gemaakt van een actieve lift.
Indien een zorgvrager weinig tot geen rompbalans heeft en nauwelijks of niet kan steunen op de benen/één been wordt er in vele malen gebruik gemaakt van een actieve lift. Het inzetten van een actieve lift is niet altijd mogelijk. In het geval van dementie kan een actieve lift zorgen voor onrust omdat de zorgvrager het gebruik van de lift niet meer begrijpt.
Actieve tillift
De actieve lift wordt ook wel stalift genoemd. Wanneer een zorgvrager beperkt is in mobiliteit, maar nog wel beschikt over voldoende schouderfunctie, rompbalans en sta-functie kan een actieve tillift ingezet worden. Voor een veilige transfer is het ook belangrijk dat de cliënt de gegeven instructies kan opvolgen. Indien iemand lijdt aan dementie is dit soms niet meer mogelijk.
De actieve lift is belangrijk om de sta-functie van de zorgvrager zo lang mogelijk te behouden en vergemakkelijkt de transfer van bed naar stoel of toilet. De zorgvrager wordt hierbij door de tillift ondersteund om van een zittende tot staande positie te komen. Deels kan de cliënt bij de beweging helpen door zichzelf verder op te trekken tot stand. Bij het gebruik van de actieve tillift wordt de cliënt ondersteund door een Rugsteunband of Corset band.
Voordelen van een actieve lift:
- De eigen mobiliteit blijft gestimuleerd en zo veel mogelijk behouden.
- De zorgvrager helpt nog mee en hoeft zich minder ‘over te leveren’ aan de zorgverlener.
- Tijdens de staande positie is verschoning of aankleding eenvoudiger.
- De tilband van de actieve tillift laten de onderrug en de benen vrij, waardoor deze geschikt is voor de toiletgang.
Passieve tillift
Een passieve tillift wordt gebruikt wanneer de zorgvrager niet meer zelfstandig kan meewerken aan een staande transfer. De transfer van bijvoorbeeld het bed naar de rolstoel of het toilet kan hiermee eenvoudig gemaakt worden. De passieve tillift kan ook worden ingezet om transfers te maken van en naar een liggende houding. Een tilband ondersteunt daarbij het lichaam van de cliënt.
Voordelen van een passieve tillift
- Een passieve lift maakt het verplaatsen van volledig immobiele zorgvragers mogelijk.
- Handig om de cliënt in een goede houding en hoogte te krijgen voor het wassen, verwisselen van incontinentiemateriaal of het aan- en uitkleden.
- Ook bruikbaar voor het verplaatsen of draaien van cliënten in bed.
Om te bepalen welke lift het beste gebruikt kan worden gelden een aantal criteria.
- Is er voldoende rompbalans
- Goede schouderfunctie
- Voldoende cognitie om aanwijzingen op te volgen
- Goede sta-functie met minimaal één been
Acceptatie
Een passieve of actieve lift kan ingezet worden in overleg met de zorgvrager en diens familie. Soms kan dit voor de zorgvrager of familie lastig te accepteren zijn, vooral als er sprake is van een achteruitgang. Ook is het soms moeilijk om een lift geplaatst te krijgen in een beperkte ruimte. Zorgvragers kunnen moeite hebben met de aanpassingen in hun eigen huis. Vaak is het een proces waarom acceptatie van de achteruitgang / situatie essentieel is. In goed overleg en met het nemen van voldoende tijd is er veel mogelijk.